Những yếu tố ảnh hưởng tới giá vàng trên thị trường

Trên thị trường, vàng luôn đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế. Có thể với người tiêu dùng vàng chỉ là trang sức, phụ kiện làm đẹp nhưng với nhà đầu tư thì vàng chính là thước đo tiêu chuẩn giá trị cho các loại tiền tệ. Hãy cùng mình tìm hiểu các yếu tố ảnh hưởng đến giá vàng qua bài viết dưới đây.

Tình trạng lạm phát toàn cầu

Giá vàng sẽ tăng vọt khi nền kinh tế cận kề tình trạng lạm phát. Người dân hoặc các nhà đầu tư có xu hướng rót tiền vào vàng để bảo toàn tài sản của mình, cầu tăng thì giá sẽ tăng. Suy ra, lạm phát tỷ lệ thuận với giá vàng, chúng tác động qua lại lẫn nhau.

Từ xưa đến nay, vàng luôn là một hầm trú ẩn an toàn trước những đợt lạm phát và suy thoái kinh tế, khi giá Đô la Mỹ mất giá so với các đồng tiền khác thì việc mua và nắm giữ vàng trở nên đắt đỏ.

Tuy vậy, trái với những biến động thông thường, hiện tại giá vàng vẫn “bình chân như vại” thậm chí là giảm xuống. Đáng lý giá vàng phải hưởng lợi từ việc lạm phát tăng cao tại Mỹ. Giá xăng dầu, hàng hóa công nghiệp và nông nghiệp cũng giảm. Một số NHTW đang tăng lãi suất nhằm ngăn chặn lạm phát, FED cũng quyết liệt thực hiện việc này với hi vọng có thể dập tắt được đợt lạm phát lớn nhất trong 40 năm qua.

Chính sách của Nhà nước

Chính sách tiền tệ (về tỷ giá), tỷ giá USD/VND tác động cùng chiều lên giá vàng trong nước. Trên thực tế, tác động của tỷ giá USD/VND lên giá vàng thực tế được giao dịch trên thị trường vàng Việt Nam rất phức tạp, góp phần làm giá vàng trong nước và giá vàng thế giới quy đổi có sự chênh lệch.

Vì tỷ giá USD/VND vừa là công cụ, vừa là kết quả của chính sách tiền tệ, tác động trực tiếp lên kỳ vọng vào giá trị đồng VND, và là một trong những thông số tham chiếu trong quyết định đầu tư của các nhà đầu tư trên thị trường tài chính mà vàng là một kênh đầu tư trên thị trường đó. Từ đó, tỷ giá USD/VND đã gián tiếp tác động lên giá vàng.

Ngoài ra,  quy định về việc nhập khẩu vàng của Ngân hàng Nhà nước cũng ảnh hưởng đến giá vàng, việc cấp hạn ngạch nhập khẩu vàng là một biện pháp quản lý hành chính trong việc quản lý thị trường vàng. Biện pháp này được Ngân hàng Nhà nước đưa ra nhằm kiểm soát ngoại hối có liên quan đến việc điều hành tỷ giá.

Tuy nhiên, trong một số trường hợp quy định này sẽ gây chậm trễ trong việc bổ sung nguồn cung, tạo điều kiện cho buôn lậu và đầu cơ vàng thu lợi, càng làm rối loạn thị trường vàng.

Khủng hoảng toàn cầu

Vàng luôn có xu hướng tăng khi mọi người thiếu niềm tin vào chính phủ hoặc thị trường tài chính, nên nó thường được gọi là mặt hàng (của) khủng hoảng. Không những vậy, các sự kiện thế giới thường có tác động đến giá vàng, vì vàng được xem là nguồn trú ẩn an toàn trong bối cảnh kinh tế hoặc địa chính trị bất ổn định. Giá vàng từng tăng vọt ngay sau khi Nga chuẩn bị đánh Ukraine vì người dân cảm thấy bất an do khủng hoảng leo thang trong khu vực. Chính vì thế, khi hỗn loạn chính trị xảy ra, vàng sẽ trở thành một nơi trú ẩn an toàn của nhiều người.

Tác động của đồng USD đến giá vàng

Đồng USD cũng là một trong các yếu tố ảnh hưởng đến giá vàng Việt Nam. Theo các chuyên gia, giá vàng và tiền tệ có mối quan hệ tỉ lệ nghịch với nhau. Cụ thể, khi đồng USD tăng, giá vàng sẽ giảm xuống và ngược lại.

Sự suy giảm tiền tệ ảnh hưởng đến nền kinh thế, kéo theo đó là sự suy giảm niềm tin của các nhà đầu tư. Họ sẽ dần chuyển sang dòng tiền tệ khác hoặc dùng vàng làm công cụ trao đổi hàng hóa.

Nhu cầu đầu cơ các sản phẩm vàng

Đầu cơ vàng nhằm mục đích hưởng lợi nhuận chênh lệch từ việc mua vàng ở giá thấp và bán ra khi giá cao. Khi xem xét thấy vàng đang có dấu hiệu tăng giá liên tục thì chắc chắn những nhà đầu cơ sẽ không bỏ qua cơ hội mua nhiều vàng vào để tích trữ. Chờ đến khi vàng đạt đỉnh thì bán ra. Như vậy, càng nhiều người mua (cầu tăng) thì giá vàng càng tăng cao.

Ấn Độ và các nước khu vực Trung Đông đầu cơ vàng rất nhiều. Một phần do văn hóa của họ gắn liền với vàng, có rất nhiều lễ hội sử dụng vàng.

Cần lưu ý, biến động giá vàng rất bất thường, không bất di bất dịch theo một quy tắc nào, cũng có nguy cơ đảo chiều giá. Vì vậy, nếu đã xác định đầu cơ vàng phải hết sức thận trọng, không nên mua dưới dạng lướt sóng, nên tích lũy ít nhất từ 3 - 6 tháng. Hoặc tối thiểu cũng cần phân tán nguồn tiền vào nhiều kênh đầu tư khác nhằm hạn chế nhất rủi ro có thể xảy ra.

Biến động cung – cầu trên thị trường vàng

Biến động nguồn cung:  

Nguồn cung vàng của Việt Nam hàng năm chính là nguồn vàng nhập khẩu. Khi giá vàng trong nước thấp hơn giá vàng thế giới quy đổi, các công ty kinh doanh vàng, có sẵn nguồn vàng sẽ xuất khẩu vàng để thu lợi nhuận; Ngược lại, khi giá vàng trong nước cao hơn giá vàng thế giới, họ lại nhập khẩu vàng để cung cấp cho thị trường trong nước.

Tuy nhiên, nguồn cung này lại phụ thuộc vào hạn ngạch do Ngân hàng Nhà nước cho phép nên đáp ứng chậm so với nhu cầu, điều này càng đẩy giá vàng lên cao hơn, tạo điều kiện cho đầu cơ và buôn lậu vàng, khiến tình hình giá vàng trong nước càng khó kiểm soát.

Biến động về cầu:

Việt Nam là nước tiêu thụ vàng tương đối lớn trên thế giới. Nhu cầu vàng trên thị trường vàng Việt Nam bao gồm: Nhu cầu trang sức, nhu cầu tích lũy, nhu cầu sản xuất và nhu cầu đầu tư. Nhưng, cũng như trên thị trường thế giới, nhu cầu đầu tư vàng trên thị trường có tác động mạnh đến giá vàng. Lượng cầu tăng làm giá vàng tăng và ngược lại.

Nới lỏng định lượng QE

Nới lỏng định lượng, hay QE, là chiến lược mua chứng khoán của ngân hàng trung ương nhằm tăng cung tiền, cũng như khuyến khích các ngân hàng cho vay tiền nhiều hơn. Ngoài FED, Ngân hàng Anh, Ngân hàng Nhật Bản và Ngân hàng Trung ương châu Âu cũng sử dụng chiến lược này.

Khi xuất hiện nguồn cung tiền lớn sẽ đẩy lãi suất giảm xuống, và khuyến khích các nhà đầu tư mua vàng vì chi phí cơ hội thấp. Tuy nhiên chiến thuật này cũng có thể kích hoạt lạm phát, nếu quá đà cũng là 1 điều khiến giá vàng tăng. Fed từng tuyên bố rằng sẽ ngừng QE vào ngày 29 /10/ 2014 và điều này đã gây áp lực, khiến giá vàng giảm do lãi suất tăng và kéo lạm phát chậm lại, đồng thời cũng là thời cơ thích hợp để nhiều nhà đầu tư tìm cách mua (vàng) vào.

Quỹ giao dịch trao đổi ETF vàng

Các quỹ ETF liên quan tới vàng như: Quỹ SPDR Gold Shares (GLD) và quỹ iShares Gold Trust (IAU) cũng tác động đến sự tăng giảm của giá vàng. Theo đó, các quỹ giao dịch hối đoái ETF sẽ cho phép các nhà đầu tư mua vàng bằng các chứng chỉ do chính những quỹ này cấp. 

Hiện tại các quỹ ETF này đang nắm giữ một khối lượng vàng vô cùng lớn. Khi nhà đầu tư mua – bán một cách ồ ạt chứng chỉ sẽ làm ảnh hưởng không nhỏ tới giá trị vàng trên thị trường.

Ví dụ: Ngày 25/4/ 2008, SPDR đã từng bán ra 20.5 tấn vàng, đẩy giá vàng xuống mức thấp nhất: 900 USD/ounce. Đến năm 2016, dòng tiền dành cho quỹ ETF vàng tăng mạnh, kéo theo hoạt động mua của các quỹ này cũng tăng theo.

Các quỹ ETF vàng chưa xuất hiện tại Việt Nam và chỉ có trên thị trường quốc tế. Tuy nhiên, những biến động của các quỹ ETF này cũng ảnh hưởng phần nào tới giá vàng thế giới.